kayıt

determinizm

  1. 5
    Televizyon, sinema ve *edebiyatta kadercilikle karıştırılan akım. Çeşitli dizi, film ve kitaplarda determinist olarak tanımlanan karakterler fizik kurallarını filan sallamaz, olaylara "her şeyin bir sebebi vardır, olacağı varmış" gibi salak salak açılardan yaklaşır, hikayeyi dışarıdan takip eden sizi kudurturlar.

    Gerçekten determinist bakış açısını tamamen benimseyip, her şeyin katı kurallar çerçevesinde belirli olduğunu kabullenip bu şekilde yaşayabilmek ise hem biraz popo ister hem de *bir yerde insanı insan yapan ögeleri yok eder. Tamamen mekanik işleyen bir evren düşüncesi, çaresiz ve kendi hayatında tamamen etkisiz hissettirerek akli dengeyi bozabilir kafaya takılıp üzerine fazlaca düşünüldüğünde.

    özgür iradenin kesinlikle olmadığını savunan bu belirlenimci görüştense daha yumuşatılmış hali olan*, belirli kurallar altında kısmen özgür olduğumuzu savunan** görüş için (bkz: compatibilism). bu konuda söylenebilecek en kısa ve net söz ise Arthur Schopenhauer'dan gelsin: "Man can do what he wills but he cannot will what he wills." İstediğin bir şeyi yapıp yapmamayı seçebilirsin ama ne istediğini seçemezsin, o isteğin altındaki dürtüler senin elinde değildir. Yine böyle bakınca determinizmle aynı kapıya çıkarmış gibi duruyor, ama öyle değil. Belki de öyledir, ben anlamıyorum zaten hiç bu adamları. Tamamen anladığını söyleyen de yalan söylüyordur*.
    #104408 dark matter | 7 yıl önce
     
  2. tümünü gör