1
ukde: metalurjici kiz araniyor
bir richard dawkins kitabı. en önemli iddiası; canlıların, genleri tarafından yaratılmış, onların gereksinimlerini yerine getiren makineler olduğudur.
dawkins, doğal seçilim baskısının bireyler üzerinde değil, genler üzerinde işlev gören bir mekanizma olduğunu söyler. bu tezi ile, hayvanlarda ve dahi insanlardaki ahlaki karar ve hareketlere dair çıkarım yapmaya kadar varan işlevsellikte bir teoriye sahip olduğumuzu göstermeye çalışır. şöyle ki; bir birey bazı kararlarını bencilce, bazı kararlarını da türünün/grubunun çıkarlarını korumak üzere kendisini feda etmek (hayatını olabileceği gibi zamanını, enerjisini feda ederek de olabilir) üzere verir. gen boyutundan bakıldığında ise, böyle bir ikilik yoktur, kararlar her zaman genlerin devamı için bencilce verilmektedir. örneğin, sürünün yırtıcı atağından kurtulması için kendisini feda eden bazı tür kuşlar, bu hareketi aslında sürüdeki genlerin tamamen yok olup gitmesini engellemek için yapmaktadırlar. (genlerin kendisini kopyalama özelliği vardır ve tür/grup içinde aynı gen birden fazla bireyde mevcuttur)
kitabında dawkins, tezini desteklemek için oyun teorisine kadar uzanan çeşitlilikteki alandan argümanlar kullanmaktadır. bu yönüyle biz fanilere kendi tezi yanında birçok ufuk açıcı bilgiyi bonus olarak vermektedir.
kitapta bize "gerçek" diye sunulan iddia, hiç de kolay hazmedilir cinsten değildir. hatta kitabının önsözünde dawkins, senelerdir bildiği "bu gerçeğe" ve sonuçlarına kendisinin de hala şaşırdığını itiraf etmektedir. zira öğrenmek başkadır, öğrendiğini kabullenebilmek ise çok başka.
2
İngilizcede bugün komikli resimler için kullanılan "meme" kelimesinin ilk kez kullanıldığı 1976 tarihli bazı davranışların evrimsel açıdan genetik ve sosyal kökenini anlatan Richard Dawkins kitabı. Kelime kitapta, genler nasıl kalıtımla aktarılıyorsa, düşünce ve davranışlar gibi sosyal hayatı şekillendiren kültürel faktörlerin* de farklı yollarla nesilden nesile aktarıldığını anlatmak için kullanılmış, yunanca "mimeme" kökünden kısaltılarak İngilizceye "meme" şeklinde geçmiştir. Yazar kendisi "bence siz bu kelimenin ne demek olduğunu bilmiyorsunuz" demiş bir röportajda internetteki furyadan bahsedilince.
Kitaba dönersek, okurken dikkatli olmaz, odaklanmazsanız ara ara "az önce grup içi fedakarlıktan bahsediyorduk, ne ara eş seçimine geldi konu?" diye sorup, üç beş sayfa geri dönüp tekrar okuma ihtiyacı hissedebilirsiniz, başta birçok farklı konseptten bahsedip ileriki bölümlerde onları anladığınızı varsayarak konular arası geçişler yapıyor sık sık, belki lise biyolojisinin üstüne bir şeyler koyanlar daha rahat okuyabilir. Adam bir de yeni baskının ön sözünde "bu kitaptaki birçok hipotez ve tez 40 yıl geçmesine rağmen bugün bile hala doğruluğunu koruyor, ne güzel de yazmışım hiç bir şeyi değiştirmeme gerek yok, hala mükemmel," ayarında şeyler yazmış, insan tutarlılığı kıskanıyor.
özet: http://s2.quickmeme.com/img/41/41300857a6a6eb215431dca8324533e45d10e4e3940b89ca2282cee552f2f80d.jpg